Журналдын редакциясы өз ишинде илимий мезгилдүү басылмалардын салттуу этикалык принциптерин жетекчиликке алат. Журналды даярдоодо жана басып чыгарууда жарыялоо этикасынын сакталышы боюнча талаптар редакциялык жана басып чыгаруу процессинин бардык катышуучуларына тиешелүү.
- Жалпы жоболор
1.1. Басма этикасы – редакциялык жана басма сөз процессинин катышуучуларынын өз ара аракеттенүүсүн жөнгө салууга багытталган кесиптик эрежелердин системасы.
1.2. Бул жерде баяндалган принциптердин сакталышы башкы редактор жана редакция тарабынан камсыз кылынат.
1.3. Башкы редактор жетектеген редакциялык кеңеш редакциялык жана басма сөз процессинин бардык этаптарында бул принциптердин сакталышын көзөмөлдөгөн негизги жөнгө салуучу орган болуп саналат.
1.4. Редакциянын жана башкы редактордун басма этикасынын сакталышы же бузулушу жөнүндө чечимдери акыркы болуп саналат жана алар талашылышы мүмкүн эмес.
- Журналдын авторлору үчүн жарыялоо этикасы
- Авторлор кол жазмаларынын мазмуну үчүн жеке жоопкерчиликти өздөрүнө алышат жана төмөнкүлөргө милдеттүү:
- Изилдөө ишиңиз жөнүндө маалымат бериңиз. Жалган же бурмаланган материалдарды берүү туура эмес болуп эсептелет жана кабыл алынбайт.
- Алардын кол жазмасынын оригиналдуулук ишин камсыз кылуу;
- Алардын кол жазмасында берилген изилдөөгө олуттуу салым кошкон бардык адамдардын авторлош катары аталышын камсыз кылуу;
- Бардык аты аталган авторлоштор жарыялоого жана авторлош катары аталууга макулдук бергендигин камсыз кылуу;
- Бардык авторлоштор кол жазманын акыркы вариантын жактырганын жана басып чыгарууга макулдугун билдиргендигин текшерүү;
- Булактарга туура библиографиялык шилтемелерди берүү менен келтирилген документтердин авторлоруна актоо берүү;
- Суроо-талап боюнча макаланы жарыялоо процессинде да, жарыялангандан кийин да изилдөө маалыматтарына жетүүнү камсыз кылууга;
- Бир эле изилдөөнү сүрөттөгөн кол жазмаларды эч качан бирден ашык негизги басылма журналга тапшырбаңыз;
- Макалаларыңызда кимдир-бирөөнүн аброюна шек келтирген билдирүүлөрдү жасоодон алыс болуңуз;
- Жарыялоо процессинин каалаган этабында алардын ишинде табылган бардык каталар жөнүндө башкы редакторго билдирүүгө;
- Кызыкчылыктардын кандайдыр бир материалдык эмес же материалдык кагылышуусун ачыкка чыгаруу.
- Башкы редактордун жана редакциялык кеңештин жарыялоо этикасы
Журналда жарыяланган макалалардын мазмуну үчүн башкы редактор толук жеке жоопкерчилик тартат. Башкы редактор бул жерде келтирилген этикалык кодексти, ошондой эле жалаа жабууга, автордук укукту бузууга жана плагиатка карата мыйзам талаптарын жетекчиликке алат. Башкы редактор жана редакциялык кеңештин мүчөлөрү төмөнкүлөргө милдеттүү:
- Өз чечимдериңизди каралып жаткан кол жазманын илимий катуулугуна гана негиздеңиз;
- Авторлордун расасына, жынысына, сексуалдык ориентациясына, диний ишенимине, этникалык тегине, жарандыгына, социалдык абалына же саясий каалоолоруна карабастан кол жазмаларды интеллектуалдык мазмуну боюнча баалоого;
- Берилген кол жазмалар жөнүндө маалыматты жарыялоо процессине катышкандардан башка эч кимге ачыкка чыгарбаңыз;
- Берилген кол жазмаларда камтылган маалыматты же идеяларды эч качан жеке кызыкчылык үчүн колдонбоңуз;
- Рецензенттердин жана авторлордун маалыматтарынын купуялуулугун камсыз кылууга;
- Бардык кароо процессинин купуялуулугун камсыз кылуу;
- Тапшырылган кол жазмаларды өз убагында жана натыйжалуу иштетүүнү камсыз кылуу;
- Журналдын негизги максаты киреше табуу эмес, илимдин өнүгүшүнө көмөк көрсөтүү экенин унутпаңыз;
- Плагиат деп шектелген кол жазмаларды жарыялоо процессинен алып салуу.
- Рецензенттер үчүн жарыялоо этикасы
- Рецензенттердин иши журналга келип түшкөн материалдарды кылдат илимий экспертизадан өткөрүүгө багытталган. Ошондуктан рецензенттердин жүрүм-туруму калыс болушу керек, бул төмөнкү сунуштарда чагылдырылган.
- Рецензенттер үчүн жарыялоо этикасы
-Рецензияланган кол жазманы башкы редактордун алдын ала макулдугусуз үчүнчү жактарга ачыкка чыгарууга мүмкүн болбогон жашыруун документ катары кароо;
- Рецензияланган кол жазмага объективдүү жана негиздүү баа берүү;
- Автордун жеке сынынан алыс болуу менен өз оюн так жана ар тараптуу билдирүү;
- Эч качан рецензияланган макалада камтылган маалыматты жеке максаттар үчүн колдонбоңуз;
- Эгерде алар сунуш кылынган беренени карап чыгууга өздөрүн жөндөмсүз деп эсептесе же кароону белгиленген мөөнөттө бүтүрө албай турганына кандайдыр бир шектенүү жаралса, кароо процессинен баш тартуу;
- Эч качан рецензенттин цитаталарын көбөйтүү үчүн авторлорду рецензенттин ишине цитата келтирүүгө чакырбаңыз;
- Кол жазманы карап чыгууга макулдук берүүдөн мурун, кызыкчылыктардын потенциалдуу кагылышуусу (мисалы, жеке, каржылык, интеллектуалдык, профессионалдык, саясий же диний болушу мүмкүн), анын ичинде автор менен алардын чечимине таасир этиши мүмкүн болгон ар кандай мамилени жарыялоо.
Тил: